Dyskryminacja bezpośrednia lub interpersonalna oznacza pojawiające się w bezpośrednich interakcjach międzyludzkich gorsze traktowanie osoby tylko dlatego, że postrzegamy ją przez pryzmat cechy bądź cech prawnie chronionych. Zjawisko to przyjmuje różne formy – od ignorowania obecności osoby dyskryminowanej, przez obraźliwe żarty, pomijanie jej głosu w pracy grupowej czy w dyskusji, po zachowania jawnie niesprawiedliwe i krzywdzące, jak nieprzyznawanie zasłużonej premii czy pomijanie przy awansie. Dyskryminacja bezpośrednia może szczególnie łatwo pojawić się tam, gdzie osoby obarczone stereotypami i uprzedzeniami pozostają w strukturach zależności i podległości od innych osób, jak przełożeni w pracy, urzędnicy czy nauczyciele i wykładowcy w systemie edukacji.

Żeby rozpoznać, czy w konkretnej sytuacji mamy do czynienia z dyskryminacją bezpośrednią, zastanówmy się, czy osoba posiadająca cechę uznaną za prawnie chronioną jest traktowana tak samo czy inaczej niż osoba nieposiadająca tej cechy, jeśli sytuacja jest podobna? Rozstrzygnąć tę kwestię może nam pomóc tzw. test „gdyby nie”, w którym odpowiadanie na proste hipotetyczne pytania pozwala lepiej zrozumieć, czy dyskryminacja bezpośrednia miała miejsce. Przykładowe pytania w takim teście mogą brzmieć: „Czy gdybym nie była kobietą, to moja kandydatura na stanowisko zostałaby rozpatrzona pozytywnie? lub „Czy gdybym nie pochodził z Ukrainy, to właściciel mieszkania wynająłby mi je?”.

Przykład: Wykładowczyni skraca niecierpliwie czas egzaminu ustnego studentowi tylko dlatego, że ten nie posługuje się płynną polszczyzną (będzie to dyskryminacja niezależnie od tego, czy przyczyną jest niepełnosprawność studenta, czy jest nią pochodzenie).

Przykład: Przełożony nadzorujący badania w laboratorium wygłasza opinię, że kobiety mają mniejsze od mężczyzn predyspozycje do tego typu pracy. W zespole jest jedna kobieta i kiedy przedstawia wyniki pomiarów, jeden z mężczyzn dostaje polecenie, aby właśnie te wyniki sprawdzić. Przedstawiający swoje wyniki mężczyźni nie byli do tej pory w ten sposób sprawdzani.

Przykład: W grupie ćwiczeniowej jest tylko jeden mężczyzna. Prowadząca zajęcia stwierdza, że w grupach jednopłciowych łatwiej się pracuje i w związku z tym ona dla ułatwienia będzie się do niego zwracać w żeńskiej formie.